Mazoezi ya kijeshi ya China yaonyesha kuwa haimpendi rais mpya wa Taiwan

Na Rupert Wingfield-Hayes ,

BBC News, Taipei

Mara tu baada ya China kuanza mazoezi yake ya kijeshi angani na baharini kuizunguka Taiwan, pia ilizindua kampeni ya lawama dhidi ya mtu waliyesema ndiye aliyekuwa chanzo cha kelele hizo: William Lai, rais mpya wa kisiwa cha Taiwan.

Kuanzia shirika la utangazaji la serikali CCTV , kurasa za wahariri za Global Times, hadi kwa msemaji wa wizara ya mambo ya nje, wimbo wa kumlaani Rais Lai umekuwa mkali bila shaka.

Gazeti la Global Times lilikuwa tayari limemtaja kuwa "mwenye kiburi" na "mzembe", na CCTV iliandika kwamba "hakika atapigiliwa misumari kwenye nguzo ya aibu katika historia" na ikamsuta kwa "kuuza nadharia ya mataifa mawili". Pia ilionya kwamba ikiwa Bw Lai na Chama chake cha Democratic Progressive Party (DPP) "wataendelea na njia yao ya kupata uhuru wa Taiwan hatimaye wataanguka na kuteketea".

Uhalifu unaodaiwa kuwa wa Rais Lai ni kwamba katika hotuba yake ya kuapishwa siku ya Jumatatu alitumia neno China kuielezea China, Beijing inasema kwa kufanya hivyo Bw Lai alifichua mawazo yake ya kweli kwamba Taiwan sio China, na ni nchi mbili tofauti. Ni, machoni pao, alikubali itikadi yake ya "utengano".

Kwa watu wa nje hii inaweza kuonekana kuwa ya ujinga. Lakini kwa miongo kadhaa Beijing na Taipei zimefichua ufafanuzi wao wa Uchina, kwamba Taiwan ni sehemu yake. Hata rais wa zamani Tsai alikuwa mwangalifu kuielezea Uchina kwa maneno ya kufurahisha kama "upande wa pili wa mlango wa bahari" au "mamlaka ya Beijing".

Baadhi ya wasomi nchini Taiwan watakuambia lugha kama hiyo ni muhimu, na kwamba Bw Lai amevuka mstari hatari. Wengine wanasema chuki ya Beijing kwake ilikuwa tayari imeshawekwa wazi na hotuba yake imehalalisha hilo.

Wengi wanakubali kwamba haibadilishi ukweli wa msingi kwamba Xi Jinping anataka China iitawale Taiwan, na watu wa Taiwan hawabadilishi msimamo wao.

Lakini hakuna mtu nchini Taiwan anayeshangaa sana. Kwao, Chama cha Kikomunisti cha Uchina (C) kinaweza kutabirika. Wakati DPP cha Bw Lai kiliposhinda uchaguzi wa rais wa urais kwa awamu ya tatu mfululizo hapa mapema Januari, wengi walishangaa jinsi na lini Beijing ingejibu.

Dhana ya wazi ni kwa wengi hapa ni kwamba jibu lingetolwa baada ya hotuba ya kwanza ya kuapishwa kwa Bw Lai kama rais . Lakini ni siku tatu baada ya kuapishwa kwa Rais Lai, ambapo Beijing imetoa jibu.

Hakuna jeshi, hata Jeshi la Ukombozi la Watu (PLA), linaloweza kuhamasisha mazoezi ya kiwango hiki katika siku chache. Ni vigumu kueleza hasa kinachoendelea, lakini kutokana na kile kilichowekwa hadharani na Beijing, maeneo ya mazoezi haya labda ni makubwa zaidi ya yale ambayo tumeona , na yanajumuisha sehemu kubwa ya Mlango-Bahari wa Taiwan, Mkondo wa Bashi (unaotenganisha Taiwan na Taiwan na Ufilipino) na maeneo makubwa ya Pasifiki kwenye pwani ya mashariki ya Taiwan.

Pia kinachoonekana ni kujumuishwa kwa mara ya kwanza kwa visiwa vilivyotawanyika vya Taiwan vilivyo karibu na pwani ya Uchina. PLA imewaweka alama kuwa "wamezingirwa" na vikosi vya China. Kwenye CCTV, mchambuzi wa kijeshi wa China Zhang Chi alisema mazoezi hayo yalionyesha "uwezo wa PLA wa kuikamata udhibiti wa miundombinu muhimu ya Taiwan".

Mazoezi hayo yanaonekana kama simulizi ya shambulio la kiwango kikubwa kwenye kisiwa hicho, mbali na kutua kwa wanajeshi halisi, mtaalamu wa kijeshi wa Taiwan Chieh Chung anasema. Anadhani kujumuishwa kwa visiwa vyote vya pwani vya Taiwan kunaonyesha mpango wa Uchina wa kuondoa vifaa ambavyo vinaweza kuanzisha shambulio la kukabiliana na PLA. Pia anadhani zoezi hili la siku mbili halitakuwa la mwisho ambalo Taiwan itamudu kulikamilisha mwaka huu.

Katika mitaa ya Taipei mwitikio wa mazoezi umekuwa wa pamoja. Wengi watakuambia hawana wasiwasi. Lakini hiyo si kweli kabisa. Kuishi karibu na Uchina ni kama kuishi katika eneo la tetemeko la ardhi. Tisho liko kila wakati na mazoezi yanazidi kuwa makubwa na hatari zaidi, kwa hivyo unahitaji kuwa tayari kwa hilo. Lakini pia unahitaji kuendelea na maisha yako.

Licha ya uhusiano mbaya kati ya chama tawala cha Taiwan DPP na upinzani - ambao walikuwa wakizozana bungeni wiki iliyopita - mazoezi ya Wachina yameleta pande zote pamoja. Upinzani wa KMT, ambao kijadi unaonekana kuunga mkono China, umetoa wito kwa Beijing kujizuia. Huu sio wakati ambao wanataka kuonekana kuwa marafiki kwa Beijing.

Kuna mzaha wa ajabu hapa - inayoonyesha jinsi viongozi wa Kikomunisti wa China wanavyoielewa Taiwan na watu wake.

Leo, walitangaza kwamba operesheni za kijeshi zinalenga tu "kuzuia na kushinda vikosi vya uhuru".

Walisema Bw Lai alikuwa mbaya zaidi kuliko wote - viongozi wa Taiwan ambao walikuwa wameipinga Beijing. "Lai amewapita Lee Teng-hui, Chen Shui-bian na Tsai Ing-wen katika kukuza uhuru wa Taiwan," ufafanuzi kwenye CCTV ulisomeka. Marais hawa wa zamani, waliopigiwa kura na watu wa Taiwan, wanaunda jamii ya watu wa China ya "wanaojitenga". Watatu kati yao wanatoka katika chama cha DPP.

Kila wakati Uchina inapoanzisha vitisho vya kijeshi, uungwaji mkono kwa DPP unaelekea kuongezeka. Kesi ya hivi majuzi zaidi: miezi kadhaa ya uvamizi wa kijeshi kuelekea uchaguzi wa Januari ilimweka Bw Lai kwenye nafasi ya juu.

Ikiwa lengo la Uchina ni kuwatia hofu watu wa Taiwan ili kugeuka kutoka kwa vyama na viongozi wanaoipinga Beijing, kufikia sasa inaonekana kuwa na athari tofauti.

Imetafsiriwa na Dinah Gahamanyi