Fahamu ni namna gani mwanadamu huanza kupoteza uwezo wake wa kusikia

Wakati wa mchana, wengi wetu hutumia vipokea sauti au ‘headphones’ vinavyobanwa kichwani kuzuia kelele za usafiri au ofisini.

Lakini je, inaathiri vipi usikilizaji wetu, mwandishi wa BBC Future anatujuza alichogundua.

Huu ni mchakato wa taratibu. Mara ya kwanza, gitaa katika wimbo wako unaopenda huanza kusikika kwa sauti ambayo haitoshi, na unaongeza sauti.

Majadiliano katika mfululizo hayaeleweki. Na lazima ujitahidi zaidi kusikia kile marafiki zako wanasema kwenye baa yenye kelele.

Kusikia hakupotei ghafla, lakini polepole. Kulingana na wataalamu, mtindo wetu wa maisha wa kisasa unachangia kuzeeka mapema kwa vinavyosaidia kusikia, haswa kutokana na matumizi ya mara kwa mara ya vichwa vya sauti kwa kusikiliza muziki na kutazama video.

Kwa kuongezea, kizazi kipya siku hizi kinakabiliwa zaidi na tatizo kuliko hapo awali.

Kwa nini kwanza uanze kujisumbua na kusikia?

"Matukio mengi na matukio katika maisha yetu yanaambatana na kelele kubwa ambazo mtu anaweza asijue hadi wakati itakapokuwa tayari amechelewa sana," anasema mtaalamu wa magonjwa ya kusikia Jill Grunwald wa Kituo cha Matibabu cha Chuo Kikuu cha Vanderbilt huko Nashville, Tennessee.

"Kuna kelele nyingi za burudani karibu nasi: wachezaji wa kibinafsi, matamasha, baa, sinema zinaweza kuwa kelele sana. Katika maisha yetu ya kila siku, mara kwa mara tunakabiliwa na kelele nyingi," anaelezea.

Mihadhara ya Jill Grunwald katika Shule ya Muziki ya Vanderbilt juu ya tishio la kupoteza kusikia. Anaeleza kuwa kujiweka katika hali ya kusikiliza chochote maskioni kwa sauti kubwa kwa muda mrefu ni sababu ya kuhatarisha hali kwa kila mtu, bila kujali umri.

Pia kuna sababu ya kuamini kwamba upotezaji wa kusikia unaosababishwa na kelele sasa unaendelea katika umri mdogo.

"Wakati mwingine athari za kelele katika miaka ya vijana hazionekani, lakini baada ya muda athari mbaya huonekana," Grunwald anasisitiza.

Ni kelele gani hatari zinazoathiri uwezo wa kusikia?

Taasisi ya Kitaifa ya Marekani ya Usalama na Afya Kazini (NIOSH) na Chama cha Usalama na Afya Kazini (OSHA) wameweka kikomo cha kawaida cha udhihirisho wa sauti cha desibeli 85.

Karibu na sauti hii, tunasikia sauti za trafiki nyingi kutoka kwa gari.

Kusikiliza kwa muda mrefu kwa mazingira ya sauti ya juu bila shaka huongeza hatari ya kupoteza uwezo wa kusikia kwa muda.

Hii inaweza kutokea mara moja, lakini wakati mwingine dalili hazionekani kwa miaka mingi.

Karibu na kiwango hiki cha sauti, tunasikia sauti za trafiki nyingi kutoka kwa gari.

Kujiweka katika hatari ya kusikilza muda mrefu kwa mazingira ya sauti ya juu zaidi bila shaka huongeza hatari ya kupoteza kusikia kwa muda. Hii inaweza kutokea mara moja, lakini wakati mwingine dalili hazionekani kwa miaka mingi.

Wakati wa uchunguzi uliofanywa katika Chuo Kikuu cha Leicester nchini Uingereza, iligunduliwa vipokea sauti vingi vya masikioni husababisha shinikizo la sauti la desibel 120.

Hii ni hatari sana, kwa sababu kelele inayozidi desibel 110 "huzuia seli za neva za ‘sheath ya myelin’, ambayo inafanya kuwa ngumu kusambaza mawimbi ya umeme kutoka kwa masikio hadi kwa ubongo."

Uharibifu kama huo hauwezi hautarekebishwa.

"Vyombo vya umeme huzalisha takriban desibeli 90," anasema Dk. Todd Ricketts, profesa na mwenyekiti wa Idara ya Utafiti wa Usikivu na Hotuba katika Kituo cha Matibabu cha Chuo Kikuu cha Vanderbilt.

"Minyororo ni takriban desibeli 100. Klabu ya usiku yenye sauti kubwa sana au tamasha kubwa inaweza kuwa desibeli 105."

"Mfumo wa sauti wenye nguvu kwenye gari unaweza kufikia desibeli 120 au hata zaidi. Ikiwa uko umbali wa mita kutoka kwa bunduki, ni desibeli 140, karibu na kiwango hicho au hata chini kidogo ndio kiwango cha maumivu."

Watu wengi hupata mabadiliko ya muda katika kiwango cha kusikia, wakati baada ya tamasha kubwa au klabu, sauti ya kusikia hupungua kwa siku chache na kisha inarudi.

Hii hutokea kama matokeo ya mchakato wa kemikali ambao viungo vya kusikia hujilinda.

Sauti hupoteza kwa sababu nywele ndogo kwenye sikio la ndani huchakaa.

Ili kurejesha, unahitaji kupumzika mahali pa utulivu mpaka kusikia kurudi, na jaribu kuepuka mabadiliko hayo katika siku zijazo.

Ninawezaje kujua ikiwa ninapoteza uwezo wa kusikia?

Ukiwa katika umri mdogo mara nyingi ulikuwa katika sehemu zenye kelele kubwa, ukifika mtu mzima kawaida utakumbana na kuzorota kwa uwezo wa kusikia - ingawa inaweza kutokea hata mapema.

Mnamo 2013, kituo cha AsapScience kilichapisha video kwenye YouTube inayoitwa " Masikio yako yana umri gani");