دونالد ترامپ می‌گوید ایران در مذاکرات هسته‌ای تعلل می‌کند اما باید هر چه سریعتر تصمیم بگیرد. او گفت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه آماده مشارکت در این مذاکرات است. ساعاتی پیش آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کرده بود که غنی‌سازی و برنامه هسته‌ای در ایران ادامه خواهد یافت. رهبر جمهوری اسلامی همچنین پیشنهاد اخیر آمریکا را ضد رویکرد «ما می‌توانیم» دانست.
پوشش زنده ما از اظهارات رهبران ایران و آمریکا درباره گفتگوهای هسته‌ای و واکنش و اعلام آمادگی روسیه به میانجی‌گری در این رابطه، در این جا به پایان می‌رسد. لطفا خلاصه مهمترین تحولات را در زیر بخوانید و به زودی شرح کامل تری از آنچه روی داد را در صفحه نخست وبسایت ما ملاحظه کنید.
بخش مهمی از گفتگوی تلفنی دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، در کنار موضوع گفتگوهای هسته‌ای با ایران، بر جنگ اوکراین متمرکز بوده است.
آن طور که گزارش شده آقای پوتین در این مکالمه تلفنی به همتای آمریکایی خود گفته که حمله بزرگ پهپادی اوکراین که روز گذشته تصاویر و ویدیوهای آن در صدر اخبار جهان قرار گرفته بود را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.
تصاویر هدف قرار گرفتن بمب‌افکن‌های غول پیکر روسی توسط پهپادهای اوکراینی روز گذشته یک بار دیگر جنگ اوکراین را به صدر اخبار جهان برد.
کرملین می‌گوید آقای ترامپ در گفتگوی روز چهارشنبه - ۱۴ خرداد - به ولادیمیر پوتین گفته واشنگتن از پیش نسبت به این حمله پهپادی اوکراین مطلع نشده بود.
یوری یوشاکوف، مشاور ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در مورد مذاکرات هسته‌ای ایران گفته است که دونالد ترامپ خواهان مشارکت روسیه در این زمینه است.
او گفت: «دونالد ترامپ فکر می‌کند که در این مورد [مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا] احتمالاً کمک از طرف روسیه ضروری است و اگر روسیه بتواند بر این اساس با طرف ایرانی همکاری کند، سپاسگزار خواهد بود.»
ساعاتی پیش دونالد ترامپ اعلام کرد در گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین درباره ایران هم صحبت کرده است.
رئیس‌جمهور آمریکا در شبکه اجتماعی خود، سوشال تروث، نوشت:
«ما درباره ایران هم گفت‌وگو کردیم و این واقعیت که زمان برای تصمیم‌گیری ایران درباره سلاح‌های هسته‌ای در حال اتمام است. تصمیمی است که باید سریع گرفته شود.»
«من به رئیس‌جمهور پوتین گفتم که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد و فکر می‌کنم در این باره با هم توافق داشتیم. رئیس‌جمهور پوتین پیشنهاد داد که در مذاکرات با ایران شرکت کند و شاید بتواند برای تسریع رسیدن به نتیجه، نقش مثبتی ایفا کند.»
دونالد ترامپ می‌گوید در گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین درباره ایران هم صحبت کرده است.
رئیس‌جمهور آمریکا در شبکه اجتماعی خود، سوشال تروث، نوشت:
«ما درباره ایران هم گفت‌وگو کردیم و این واقعیت که زمان برای تصمیم‌گیری ایران درباره سلاح‌های هسته‌ای در حال اتمام است. تصمیمی است که باید سریع گرفته شود.»
«من به رئیس‌جمهور پوتین گفتم که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد و فکر می‌کنم در این باره با هم توافق داشتیم. رئیس‌جمهور پوتین پیشنهاد داد که در مذاکرات با ایران شرکت کند و شاید بتواند برای تسریع رسیدن به نتیجه، نقش مثبتی ایفا کند.»
«به نظر من ایران در این موضوع بسیار مهم، در تصمیم‌گیری تعلل کرده است و ما در مدت زمانی بسیار کوتاه نیاز به پاسخی قاطع داریم.»
این اولین آقای ترامپ پس از سخنرانی امروز آیت‌الله علی خامنه‌ای است که در آن هرگونه درخواست برای پایان دادن به غنی‌سازی اورانیوم در ایران را رد کرد.
عباس عراقچی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با نفی غنی‌سازی ایران، توافقی در کار نخواهد بود اما با هدف نفی سلاح هسته‌ای، توافق ممکن است.»
وزیر خارجه ایران نوشت: «در هیچ شرایطی ما وطن‌پرستانی که توانمندی‌هایمان را محقق ساختند، ناامید نخواهیم ساخت.»
به نوشته آقای عراقچی «دلیل روشنی وجود دارد که چرا تنها شمار اندکی از کشورها توانایی تأمین سوخت راکتورهای هسته‌ای را در اختیار دارند. این توان نه تنها نیازمند منابع مالی کلان و چشم‌اندازی سیاسی است، بلکه به زیربنای صنعتی قدرتمند و مجموعه‌ای فناورانه-دانشگاهی نیاز دارد که بتواند نیروی انسانی متخصص و دانش فنی لازم را فراهم کند.»
این موضع‌گیری آقای عراقچی ساعتی پس از آن اعلام شد که آیت‌الله خامنه‌ای گفت بدون غنی‌سازی صنعت هسته‌ای معنا ندارد و «تعطیل کردن صنعت هسته‌ای یعنی این تعداد جوان و دانشمندی که طی این سال‌ها تربیت کردیم از آینده کشور ناامید کنیم.»
آقای خامنه‌ای با تقدیر از متخصصان گفت که ایران «توانست دارای چرخه کامل سوخت هسته‌ای بشود» و این «یعنی امروز قادر هستیم سوخت هسته‌ای را از معدن تا خود نیروگاه تولید کنیم و پیش ببریم.»
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و هیثم بن طارق، سلطان عمان، تلفنی صحبت کردند.
رسانه‌های ایران می‌گویند آقای پزشکیان در این تماس از سلطان عمان برای سفر به تهران دعوت کرده است. خبرگزاری ایسنا می‌گویند سلطان هیثم ابراز امیدواری کرد که «به‌زودی در تهران دیداری میان مقام‌های عالیرتبه دو کشور صورت گیرد.»
عمان میانجی مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکاست.
وزیر خارجه عمان اخیرا با سفر به تهران پیشنهاد مکتوب آمریکا را به همتای ایرانی خود تحویل داد.
آقای پزشکیان با امیر قطر و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه هم تلفنی امروز صحبت کرده است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روز چهارشنبه گفت: «مسکو از افزایش تنش‌ها پیرامون ایران و خطر تبدیل شدن این وضعیت به یک رویارویی تمام‌عیار نگران است.»
کاخ کرملین با بالا گرفتن تنش ایران و آمریکا بارها اعلام کرده است که از راه حل دیپلماتیک در پرونده هسته‌ای ایران حمایت می‌کند.
ایران و روسیه اخیرا یک معاهده جامع راهبردی ۲۰ ساله را امضا و اجرایش را آغاز کردند.
منبع تصویر، Fararu
در حالی که محتوای طرح جدید و مکتوب کاخ سفید به طور علنی منتشر نشده است، آیت‌الله علی خامنه‌ای در سخنرانی خود با توضیح موضوعات هسته‌ای گفت پاسخ ایران به دولت آمریکا «معلوم» است.
او با اشاره به اظهاراتش گفت «این حقایق را گفتیم تا ملت ایران تا حدودی در جریان قرار بگیرد؛ مسئولان هم باید بیشتر توضیح دهند.»
مذاکره‌کنندگان ایران و آمریکا می‌گویند با هدف «حفظ محرمانگی» و حفاظت از تداوم گفت‌وگوها جزئیات آن را علنی نمی‌کنند.
منبع تصویر، khamenei.ir
با موضع‌گیری علنی رهبران آمریکا و ایران دربارهٔ محور اختلاف یعنی غنی‌سازی اورانیوم در داخل خاک ایران، دوراهی تصمیم‌گیری هر چه واضح‌تر شده است.
موضع کاملاً متضاد ایران و آمریکا درباره غنی‌سازی، موقعیت دشواری را ایجاد کرده که پیش از سال ۱۳۹۲ برقرار بود.
در آن سال باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، به سلطان عمان و میانجی‌گر مذاکرات خبر داد که با تداوم غنی‌سازی اورانیوم در ایران به‌شرط صلح‌آمیز ماندن و نظارت مستمر مخالفتی ندارد.
وعدهٔ آمریکا ابتدا در یک توافق موقت، سپس در توافق برجام و نهایتاً قطعنامهٔ شورای امنیت سازمان ملل متحد عملی شد.
اینک در آستانهٔ دهمین سالگرد برجام در تیر ۱۳۹۴، اختلاف ایران و آمریکا درباره غنی‌سازی در ایران به اوج رسیده و با پافشاری هر دو طرف بر موضع «حیثیتی»، به نظر می‌رسد یک بن‌بست شکل گرفته است.
در این وضعیت، راه میانه دور چندان در چشم‌انداز نیست. ایران با پیشنهاد تأسیس کنسرسیوم در ازای توقف غنی‌سازی اورانیوم در داخل مخالفت کرده است. آمریکا باید از خواستهٔ خود یعنی پایان غنی‌سازی در ایران عقب‌نشینی کند یا جمهوری اسلامی دست‌کم برای مدتی از این فعالیت دست بکشد.
با توجه به در پیش بودن تاریخ انقضای قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت در مهرماه امسال که موعد تصمیم‌گیری دربارهٔ بازگشت تحریم‌های شورای امنیت است، در عمل یک ضرب‌الاجل هم برای ایران و آمریکا وجود دارد که زودتر تصمیم نهایی بگیرند و خود را آماده مرحله بعدی کنند.
منبع تصویر، irna
پس از سخنرانی امروز آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس سازمان انرژی اتمی در بیانیه‌ای تاکید کرد که برنامه «پیشرفت صنعت هسته‌ای با وجود تمام فشارهای سیاسی با قدرت و صلابت» ادامه پیدا خواهد کرد.
محمد اسلامی سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی درباره ضرورت غنی‌سازی در داخل کشور را «راهبردی و تبیینی» خواند.
در بیانیه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آمده است: «جوانان مؤمن، متعهد و دانشمند این عرصه، با وجود فشارهای شدید سیاسی، تحریم‌های ظالمانه و تهدیدهای مستمر نظامی و امنیتی، توانسته‌اند این صنعت فاخر را به سطحی ممتاز و در تراز جهانی ارتقا دهند و برای ملت عزیز ایران اعتبار، افتخار و اقتدار بیافرینند.»
منبع تصویر، irna
پس از آنکه آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی امروز خود بر ضرورت «ارتقای قدرت دفاعی» تاکید کرد، ستاد کل نیروهای مسلح این کشور در بیانیه‌ای نوشت «آماده مقابله با هرگونه شرارت دشمنان هستیم.»
در این بیانیه آمده است که «نیروهای مسلح با آمادگی و قدرتی مثال زدنی آماده مقابله با هرگونه شرارت و خطای راهبردی دشمنان در هر زمان و در هر سطحی از تهدید می‌باشند.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در روزهای گذشته بر لزوم توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در ایران تاکید کرده بود. اما آیت‌الله خامنه‌ای چنین درخواستی را مغایر استقلال و منافع ملی ایران خوانده است.
ایران و آمریکا در حال برگزاری مذاکراتی هستند که هدف آن مهار فعالیت‌های هسته‌ای ایران در برابر رفع تحریم‌های ایالات متحده است، فعالیت‌هایی که از زمان خروج دونالد ترامپ، از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام)، به سرعت گسترش یافته است.
پیشتر گزارش‌هایی منتشر شده بود که در صورت حصول توافق دیپلماتیک با تهران، بنیامین نتانیاهو، نخست‌‌وزیر اسرائیل، ممکن است دستور حمله به ایران را صادر کند.
دونالد ترامپ هم در هفته‌های گذشته گفته بود در صورت عدم توافق با ایران در مذاکرات گزینه بعدی ممکن است نظامی باشد.
منبع تصویر، mizanonline
آیت‌الله علی خامنه‌ای در سخنرانی امروز خود به درخواست آمریکا برای توقف غنی‌سازی اورانیوم پاسخ داد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده گفته است که با غنی‌سازی اورانیوم در داخل خاک ایران مخالف است و این برنامه در ایران باید خاتمه پیدا کند.
آقای خامنه‌ای گفت که «پاسخ ما به یاوه‌گویی‌های دولت پرسر‌و‌صدای آمریکا معلوم است». اظهارات صریحی که به‌معنی مخالفت با طرح پیشنهادی آمریکا و رد کردن خواسته آقای ترامپ است.
بیان علنی مواضع از سوی ایران و آمریکا دربارهٔ مهمترین موضوع اختلاف در مذاکرات جاری، یعنی غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران، ضرورتا به‌معنی شکست مذاکرات نیست.
دو طرف تاکنون پنج دور از مذاکرات را در عمان و ایتالیا انجام داده‌اند.
ایران و آمریکا هنوز دربارهٔ توقف این گفت‌وگوها اظهارنظری نکرده‌اند، بلکه حتی طرف ایرانی بر تداوم مذاکرات که و یافتن «راه‌حل» اصرار دارد.
واکنش احتمالی آمریکا به سخنرانی امروز آقای خامنه‌ای مشخص خواهد کرد که ایالات متحده متمایل به ادامهٔ مذاکرهٔ اتمی با ایران است یا خیر.
عباس عراقچی که از روز گذشته در لبنان به سر می‌برد با نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله، دیدار کرد.
حزب‌الله در بیانیه‌ای نوشت که دو طرف در این دیدار درباره «مورد اوضاع منطقه گفت‌وگو کردند.»
در این دیدار مجتبی امانی سفیر ایران در بیروت هم حضور داشت.
آقای عراقچی در روزهای گذشته در سفر خود به مصر و لبنان درباره موضوع پرونده هسته‌ای ایران نیز گفتگو کرده بود.
وزیر خارجه ایران در قاهره با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی هم دیدار کرد. این دیدار در حضور بدر عبدالعاطی وزیر خارجه مصر انجام شد.
منبع تصویر، Getty Images
عمان چهار روز پیش تایید کرد که پیشنهاد جدید آمریکا برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای را به تهران ارائه کرده است.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه گزارش داد که تهران در آستانه رد این پیشنهاد آمریکاست و این پیشنهاد «فاقد حداقل‌های مورد نظر» خود می‌داند.
بنابر این گزارش در پیشنهاد مکتوب آمریکا، نشانه‌ای از کاهش فشارهای واشنگتن دیده نمی‌شود.
پیشنهاد مکتوب آمریکا به دنبال پنج دور مذاکرات هیات‌های عالی دو کشور به ریاست عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و استیو ویتکاف، نماینده دولت ترامپ در امور خاورمیانه مطرح شد.
منابع مطلع می‌گویند پس از پنج دور گفت‌وگو، همچنان اختلاف‌های عمده‌ای باقی مانده است.
در طی چند روزی که از تحویل داده شدن پیشنهاد هسته‌ای آمریکا به ایران می‌گذرد گمانه‌زنی زیادی در مورد محتوای این پیشنهاد و پاسخ احتمالی ایران به آن در رسانه‌ها صورت گرفته است.
نشریه اکسیوس در گزارشی به نقل از منابع آگاه جزئیاتی را از پیشنهاد هسته‌ای واشنگتن به تهران ارائه کرد که برخلاف اظهارات مکرر مقام‌های آمریکایی، برای مدتی به ایران اجازه غنی‌سازی محدود می‌دهد.
با این حال دونالد ترامپ تکرار کرده است که خواهان توقف کامل غنی‌سازی در داخل ایران است. در مقابل، مقامات ایران تا کنون ضمن تاکید بر رد این موضوع می‌گوید با ارسال ذخایر اورانیوم غنی‌شده به خارج از کشور مخالف است.
دولت ترامپ از ابتدای بازگشت به کاخ سفید در ژانویه، کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران را با شدت بیشتری دنبال کرده و علاوه بر تشدید تحریم‌ها، تهدید به حمله نظامی در صورت عدم دستیابی به توافق کرده است.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق برجام خارج شد و تحریم‌هایی را بازگرداند که آسیب جدی به اقتصاد ایران وارد کرده‌اند. در واکنش، ایران نیز سطح غنی‌سازی را به‌طور چشمگیری از سقف‌های برجامی فراتر برده است.
در این میان، اسرائیل که برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی حیاتی علیه خود می‌داند، بارها تهدید کرده که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی را بمباران خواهد کرد.
منبع تصویر، khamenei
آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی امروز خود گفت «مطالبه آمریکا در موضوع هسته‌ای محرومیت کامل ایران از این صنعت و فواید گوناگون آن برای مردم و همچنین بیکار و مأیوس شدن هزاران پژوهشگر و دانشمند جوان هسته‌ای است».
به گفته رهبر ایران «سردمداران بی‌ادب و گستاخ آمریکا این خواسته را به زبان‌های مختلف تکرار می‌کنند.»
او گفت «این حقایق را گفتیم تا ملت ایران تا حدودی در جریان قرار بگیرد و مسئولان هم باید بیشتر توضیح دهند.»
آیت‌الله خامنه‌ای گفت که در این سال‌ها «هزاران توطئه» دستگاه‌های امنیتی آمریکا و اسرائیل و بریتانیا را خنثی کرده است و «برخی را هم پاسخ دادیم.»
رهبر حکومت ایران گفت «چند سال قبل یکی از رؤسای جمهور آمریکا می‌گفت اگر می‌توانستم پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای ایران را باز می‌کردم.»
او در ادامه گفت «امروز پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای ما بسیار محکم‌تر شده است و همچنان‌که آن رئیس‌جمهور اعتراف کرد که نتوانست کاری از پیش ببرد.»
او گفت «تا بتوانیم بر توانایی‌های خود می‌افزاییم.»
سخنرانی کامل رهبر ایران را اینجا بخوانید.
منبع تصویر، leader.ir
آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم سی‌وششمین سالگرد مرگ آیت‌الله خمینی گفت «در قضیه هسته‌ای و گفتگوهایی که با وساطت عمان در حال انجام است، طرحی که آمریکایی‌ها ارائه کردند، صددرصد ضد ما می‌توانیم است.»
او گفت ایران «توانست دارای چرخه کامل سوخت هسته‌ای بشود» و این «یعنی امروز قادر هستیم سوخت هسته‌ای را از معدن تا خود نیروگاه تولید کنیم و پیش ببریم.»
به گفته او «تعداد کشورهایی که این توانایی را دارند از تعداد انگشتان یک دست کمتر است.»
او گفت: «تعطیل کردن صنعت هسته‌ای یعنی این تعداد جوان و دانشمندی که طی این سال‌ها تربیت کردیم از آینده کشور ناامید کنیم.»
آیت‌الله خامنه‌ای «مسئله هسته‌ای» را «یک مسئله ملی» و «صنعت هسته‌ای» را «یک صنعت مادر و اصلی» توصیف کرد.
او در این سخنرانی با یادآوری استقلال به عنوان یکی از اهداف انقلاب گفت «ملت ایران منتظر چراغ سبز و قرمز آمریکا نباشد.»
منبع تصویر، leader.ir
آیت‌الله علی خامنه‌ای در تازه‌ترین موضع‌گیری خود درباره مذاکرات هسته‌ای، پیشنهاد اخیر ایالات متحده را با منافع ملی ایران همسو ندانست و گفت: «پاسخ ما به یاوه‌گویی‌های دولت پر سر و صدا آمریکا معلوم است.»
رهبر جمهوری اسلامی در مراسم سالگرد درگذشت آیت‌الله خمینی و در حضور مقام‌های ارشد گفت: «به طرف آمریکایی می‌گوییم شما چه کاره‌اید؟ چرا دخالت می‌کنید که ایران باید غنی‌سازی داشته باشد یا نه، به شما چه؟»
او با اشاره به این که «آمریکا می‌خواهد ایران صنعت هسته‌ای نداشته باشد» گفت «سردمداران بی‌ادب و گستاخ آمریکا این خواسته را با زبان‌های مختلف این خواسته را تکرار می‌کنند.»
این اظهارات رهبر ایران را در حالی مطرح کرد که آمریکا پیشنهاد مکتوب هسته‌ای خود را از طریق عمان به ایران ارائه داده است. ایران هم اعلام کرده است که «ظرف روزهای آینده» بر اساس «مواضع اصولی خود» و منافع مردم به پیشنهاد آمریکا پاسخ خواهد داد.
اصلی‌ترین اختلاف ایران و آمریکا در مذاکرات اخیر بر سر غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران است که واشنگتن خواهان توقف کامل آن است و تهران آن را «غیرقابل مذاکره» می‌داند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در روزهای گذشته بر لزوم توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در ایران تاکید کرده بود.
آیت‌الله علی خامنه‌ای گفت: «اگر صدتا نیروگاه هسته‌ای داشته باشیم اما غنی‌سازی نداشته باشیم به درد ما نمی‌خورد. اگر غنی‌سازی نداشته باشیم باید دست دراز کنیم به سمت آمریکا و آنها چندین شرط برای ما بگذارند.»
سلام،
به پوشش زنده بی‌بی‌سی فارسی از آخرین تحولات درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و پاسخ ایران به پیشنهاد آمریکا همراه ما باشید.
