/** * https://gist.github.com/samthor/64b114e4a4f539915a95b91ffd340acc */ (function() { var check = document.createElement('script'); if (!('noModule' in check) && 'onbeforeload' in check) { var = false; document.addEventListener('beforeload', function(e) { if (e.target === check) { = true; } else if (!e.target.hasAttribute('nomodule') || !) { return; } e.preventDefault(); }, true); check.type = 'module'; check.src = '.'; document.head.appendChild(check); check.remove(); } }());

Cyhuddo'r llywodraeth o 'wastraffu tir da' i blannu coed

Jac Williams: Llywodraeth Cymru'n "gwastraffu tir da" trwy blannu coed

Gan Iolo Cheung
Gohebydd BBC Cymru

Mae Llywodraeth Cymru wedi cael eu cyhuddo o "wastraffu" tir amaethyddol da i blannu coed - a mynd yn groes i addewid i beidio gwneud hynny ar draul ffermwyr.

Mewn un achos y llynedd fe brynodd y llywodraeth 27 acer o dir ar Ynys Môn, a hynny er mwyn plannu coedwig fel rhan o'u hymdrechion i daclo newid hinsawdd.

Ond mae BBC Cymru wedi siarad gyda dau ffermwr wnaeth hefyd wneud cynigion am y tir, ac sy'n cyhuddo'r llywodraeth o gynnig "crocbris" er mwyn eu prisio nhw allan.

Dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod yn "cynnig pris marchnad teg" wrth brynu tir, ac mai ar "ganran fechan iawn" o dir Cymru yr oedd hyn yn digwydd beth bynnag.

Coedwig i ddathlu'r Jiwbilî

Mae Jac Williams, 28, yn ffermio darn o dir ger Llanddeiniolen yng Ngwynedd, ac yn un o'r rhai wnaeth gynnig llynedd i brynu tir Tyn Mynydd ger Porthaethwy er mwyn gallu cadw mwy o anifeiliaid.

Ar ôl colli mewn ocsiwn seliedig, daeth i wybod mai Llywodraeth Cymru oedd wedi prynu'r tir - a hynny er mwyn tyfu coed arno yn lle.

Mae'r safle, sydd gyferbyn ag atyniad Pili Palas ym Mhorthaethwy, nawr yn cael ei redeg gan Gyfoeth Naturiol Cymru (CNC), a bydd y goedwig yno'n rhan o Ganopi Gwyrdd y Frenhines i ddathlu'r Jiwbilî eleni.

Tyn Mynydd

Bwriad Llywodraeth Cymru yw plannu coed ar dir Tyn Mynydd ger Porthaethwy ar Ynys Môn

Dywedodd Mr Williams ei fod wedi cynnig "pris go lew" am y safle, a bod yr £14,000 yr acer a dalodd y llywodraeth am y safle yn llawer uwch na phris y farchnad.

"Maen nhw efo unlimited funds dydi," meddai. "Dim ots faint 'da chi'n gynnig, maen nhw am outbid-io chi, dim ots be maen nhw isio'r tir."

Ychwanegodd bod gweld tir amaethyddol o'r fath yn cael ei droi at bwrpas arall yn ergyd bellach iddo.

"Tir Ynys Môn ydy rhai o'r tir gorau o gwmpas, 'sa ti'n gallu tyfu cropiau yna. Gwartheg a defaid o'n i am roi yna, tyfu silage... i ffeindio allan bod nhw isio rhoi coed yna, mae'n wast o dir.

"Mae'n iawn i blannu coed lle ti methu cynhyrchu bwyd a livestock, ond peidiwch â phlannu coed lle mae'r tir gorau, a gallwch chi 'neud rhywbeth efo fo.

"Munud mae 'na goed yna, ti methu mynd yn ôl."

'Llywodraeth ein hunain yn mynd yn ein herbyn'

Mae BBC Cymru hefyd wedi siarad â ffermwr arall o'r ardal, sydd am aros yn ddienw, wnaeth gyflwyno cynnig am y tir a hynny am "dendr reit deg".

"Dwi heb glywed am dir yn mynd am bris fel 'na ffordd hyn o'r blaen," meddai.

Tyn Mynydd

Saif Tyn Mynydd ger yr atyniad teuluol boblogaidd, Pili Palas

"Y bwriad oedd ehangu'r fferm, ac isio gallu gwneud o'n llawn amser. 'Dan ni'n trio dod yn ein blaenau, ac mae'n llywodraeth ein hunain yn mynd yn ein herbyn ni.

"Pa chance 'sgena chi yn erbyn rheina">