/** * https://gist.github.com/samthor/64b114e4a4f539915a95b91ffd340acc */ (function() { var check = document.createElement('script'); if (!('noModule' in check) && 'onbeforeload' in check) { var = false; document.addEventListener('beforeload', function(e) { if (e.target === check) { = true; } else if (!e.target.hasAttribute('nomodule') || !) { return; } e.preventDefault(); }, true); check.type = 'module'; check.src = '.'; document.head.appendChild(check); check.remove(); } }());

Cymru... 'coloni' Lloegr?

martin johnes

Mewn cyfres arbennig gan BBC Cymru mae'r Athro Martin Johnes o Brifysgol Abertawe yn trafod hunaniaeth Gymreig, a'r syniad bod Cymru'n wladfa neu drefedigaeth ('colony') i Loegr.

Bydd dwy raglen o'r enw Wales: England's Colony? yn cael eu darlledu ar BBC Two Wales am 21.00 ar nos Lun, Mawrth 11 a Mawrth 18.

Mae'r gyfres yn ystyried sefyllfa bresennol Cymru ac yn gobeithio ennyn trafodaeth am beth yw dyfodol y genedl. Rhoddodd Martin Johnes ragflas o'r rhaglenni i Cymru Fyw.

line

Beth yw Cymreictod?

"Mae'n gymhleth," meddai Martin Johnes, "ond dwi'n meddwl mai beth sy'n bwysig ynglŷn â Chymreictod ydi ei fod yn golygu pethe gwahanol i wahanol bobl.

"Mae Cymreictod yn sbectrwm. I rai mae'n bopeth, ond i eraill yn ddim byd o gwbl. Ond be sy'n newid drwy hanes yw ble mae'r pwyslais.

"I rai mae'n dod mas yn y pêl-droed neu Ddydd Gŵyl Dewi ac ma' fe'n eithaf emosiynol, ond ddim yn ganolog i'r ffordd maen nhw'n gweld y byd mewn ffordd gwleidyddol. I bobl eraill mae jest yn rywle lle maen nhw'n dod - fel dod o Lerpwl neu Llundain, 'lle' yw e, dim hunaniaeth.

"Beth sydd wedi digwydd ers y 1960au ydy bod mwy o bobl wedi mynd i ochr y sbectrwm lle mae'n rhywbeth gwleidyddol.

"Mae yn fwy gwir wrth drafod pobl sy'n siarad Cymraeg - dwi'n gwybod ei fod ddim yn rhywbeth ffasiynol i ddweud, ond dwi'n credu bod linc rhwng rhyw fath o Gymreictod gwleidyddol a siarad Cymraeg.

"Dyw e ddim yn rhywbeth sydd wastad yn wir, mae yna rai pobl sydd yn siarad Cymraeg ac yn gweld eu hunain fel rhan o Brydain, dros Brexit, ac efallai yn erbyn mewnfudo i'r wlad. Dyw e ddim yn rhywbeth clir, ond ar y cyfan mae pobl sy'n siarad Cymraeg yn gweld Cymru fel rhywbeth gwleidyddol."

Ydy Cymru yn 'goloni'?

Mae Martin Johnes hefyd wedi ysgrifennu llyfr o'r un enw â'r gyfres 'Wales: England's Colony">